Gegrond zijn betekent letterlijk dat je je verbonden voelt met de aarde én met je lichaam. Dat betekent dat je in een goede balans bent, aanwezig bent, evenwichtig om kunt gaan met emoties, voldoende energie voelt en goed kunt slapen. Het betekent dat je in je kracht staat, optimistisch en lichaamsbewust bent. Je bent kalm en op je gemak. Kortom je ervaart vertrouwen in jezelf en in het leven.
Als je ‘niet goed gegrond bent’ zit er minder energie in je buik, je benen en je voeten. Je voeten zullen vaak koud voelen. Je schouders en nek zijn gespannen, je bent voortdurend aan het denken over van alles en dat kan klachten veroorzaken als hoofdpijn, nek- en of schouderpijn. Nog een paar andere kenmerken van niet-gegrond zijn:
Je merkt door dit rijtje al hoe belangrijk het is om gegrond te zijn. Vaak hebben we niet in de gaten dat we niet-gegrond zijn tot we te maken krijgen met een flinke tegenslag waarbij het voelt alsof “de grond onder onze voeten verdwijnt”. Een pijnlijke ervaring als ziekte, ontslag, een verbroken relatie, trauma of het verlies van een dierbare, kan ons het gevoel geven dat we onze grond, onze plek in het bestaan, verliezen. We vragen ons af wie we zijn zonder gezondheid/werk/relatie etc.
Als je als pasgeboren baby je welkom hebt gevoeld op deze wereld heb je later in je leven doorgaans minder moeite met gronding. Als klein en hulpeloos wezentje reiken we van nature uit naar (meestal) de moeder. Instinctief weten we dat we totaal afhankelijk zijn van iemand die voor ons zorgt. Wanneer onze uitreiking met open armen wordt beantwoord voelen we ons thuis, geborgen, veilig. Dit warme welkom draagt bij aan ons fundament, ons diepe besef van bestaansrecht. We kunnen dan zonder twijfel onze plek binnen het gezin in nemen.
Het nest waarin we op groeien, maar ook de familiedynamiek die op de achtergrond speelt, is behoorlijk vormend voor hoe we later in het leven staan. Als we als kinderen voldoende worden gezien in onze behoeftes en ons gesteund weten in onze emoties, dan is het ook nog van belang dat we voldoende worden uitgedaagd om zelfvertrouwen en weerbaarheid op te bouwen. Pas dan, als de basis is gelegd, kunnen we het nest verlaten om vervolgens “op eigen benen te staan”. Op zoek naar een nieuwe plek, “zelf-standig”, in de maatschappij.
Wanneer je opgroeit en je leven zich niet zo ideaal ontvouwt wordt het minder veilig om aanwezig te zijn in je lichaam en bij je emoties. Sommige emoties en behoeften zullen we wegstoppen wanneer deze niet op een welkome manier worden beantwoord. Met als gevolg dat we gaan doen waar we wél waardering voor krijgen en in onze maatschappij is dat doorgaans het ontwikkelen van ons denkvermogen. Het resultaat daarvan is dat we gemakkelijk onze aandacht verplaatsen van ons centrum (onze buik, waar onze emoties en onze draagkracht zetelen) naar ons hoofd. Daar proberen we houvast te vinden door controle, redeneren, presteren, strategisch denken enzovoorts. In eerste instantie kan dat best fijn voelen want we voelen ons minder kwetsbaar.
Iemand die veel in zijn hoofd zit kan “in de wolken zijn”, luchtkastelen bouwen en het gevoel hebben van alles aan te kunnen. In je hoofd kan ook alles. Alles is voorstelbaar. Maar er zal altijd een element van angst en gevaar in de achtergrond aanwezig zijn als er te weinig verbinding is met het hele lichaam.
Wanneer iemand te weinig gegrond is zal er angst zijn om te vallen, “om door de mand te vallen”. Dit is hetzelfde als de angst om te falen. We proberen dan “angstvallig” houvast te vinden door te redeneren, perfectioneren en te controleren. Maar het blijven mentale constructies zonder fundament. Er is dan geen ruimte voor werkelijke ontspanning omdat we de basis niet vertrouwen.
De meesten van ons ervaren deze splitsing tussen denken en voelen als niet vervullend en verlangen terug naar heling, naar heel worden. De splitsing heeft ervoor gezorgd dat we in de bovenste helft van ons lichaam zijn gaan wonen, om heel te worden is het van belang om de weg omlaag terug te vinden zodat we ons weer kunnen verbinden.
Als het zwaartepunt van het lichaam in het bekken zakt, waarbij de voeten als steunpunten van energie dienen, kun je voelen dat het mogelijk is om te centeren in je onderbuik. Daar je aandacht en je adem naar toe brengen helpt om te gaan voelen wat er te voelen valt. Je gaat jezelf voelen, jouw eigenheid, jouw gevoelens, jouw stevigheid, verbinding met de aarde en met mensen om je heen. Je gaat je hele lichaam steeds meer bewonen, niet alleen de ‘bovenkamer’ maar het hele ‘huis’.
De natuur begrijpt dit: een boom staat stevig geworteld in de grond zodat de boom bij weer en wind fier overeind kan blijven staan. Architecten en bouwkundigen kennen deze natuurwet als geen ander; bouwwerken hebben een brede, stevige basis nodig om vervolgens te kunnen uitreiken naar de hemel.
De weg omlaag is de weg tot ontlading van spanning. Als we voornamelijk in ons hoofd leven kan zich veel spanning opbouwen in het hele lichaam. Vergelijk dit met electrische spanning. Wanneer ergens electrische spanning te hoog wordt is er voor de veiligheid een aardlekschakelaar aanwezig. De te hoge spanning kan dan worden afgevoerd via de aardlekschakelaar de grond in, alwaar het geneutraliseerd wordt. Wanneer wij dus meer gegrond zijn kun je je voorstellen dat we minder spanning en meer rust en vertrouwen zullen ervaren.
Een mooie oefening om dit voelbaar te maken is deze: wanneer je spanning of stress ervaart trek dan eens je schoenen uit en loop een tijdje aandachtig met je blote voeten door het gras. Voel eens wat er gebeurt in je lichaam en wat er gebeurt met je ademhaling!
Er valt nog veel meer te leren en te ervaren over het thema Gronding. Wanneer we ons kunnen verbinden met onze eigen unieke plek op aarde dan pas kunnen we werkelijk gaan staan voor onszelf, zijn we minder vatbaar voor meningen van anderen en precies daarin ligt de sleutel tot een gelukkiger bestaan.
Verder uitdiepen van dit thema is voor veel mensen zinvol en daarom heb ik samen met Anita Tamming een drie-daagse training ontwikkeld. In deze training 'Bedding: training voor Gegrond Bewustzijn' wordt gebruik gemaakt van Rebalancing, systemisch werk, ervarings-oefeningen, opstellingen, deelrondes, theorie en onderzoek.
Heb je interesse? Kijk dan onder het kopje "trainingen" naar de actuele data waarop we deze training aanbieden en meld je aan!
- tekst: Chris Dijkstra | simmerblau | 2020 juli -
Beelden: foto Speulderbos door Chris Dijkstra; detail van schilderij Het Rode Model III ('voetschoenen'),1937 door Rene Magritte in de collectie van museum Boymans van Beuningen; tekening luchtkasteel, Chris Dijkstra; foto Eiffeltoren, Parijs