Soepele en gezonde psoas spieren -ook bekend als lende spieren- voelen open, ruim en levendig. Hierdoor kun je gemakkelijk bewegen en zonder moeite in de lotushouding zitten. Gezonde psoas spieren dragen bij aan een optimale lichaamshouding en zorgen intern voor een goede ondersteuning van de vitale organen in de buik, een vrije ademhaling en een levendig, harmonieus gevoel.
De psoas spieren zijn de meest diepliggende spieren van het menselijk lichaam. De spieren zijn tweezijdig, ze ontspringen vanaf de 12e borstwervel en de 5 lendewervels aan weerszijden van onze wervelkolom. Vanuit daar gaat de spier naar beneden door de kern van de buik, door het bekken waar hij samenkomt met de iliacus (darmbeenspier) en hecht aan op de boven- en binnenzijde van het dijbeenbot.
De psoas-spieren zijn spieren met een complexe taak. Het zijn de enige spieren die de wervelkolom verbinden met de benen. De psoas zorgt ervoor dat we rechtop kunnen staan en dat we onze benen kunnen optillen als we lopen. Hij is zowel verantwoordelijk voor het buigen als voor het strekken van de rug (samen met de iliacus). De psoas stabiliseert de wervelkolom, houdt de SI-gewrichten (tussen heiligbeen en bekkenrand) in evenwicht en geeft ondersteuning aan de vitale organen in de buikholte. Daarnaast is de psoas verbonden met ons middenrif door middel van bindweefsel. Omdat het middenrif van belang is bij de ademhaling heeft de psoas dus ook een directe connectie met de ademhaling. De psoas en het middenrif ontmoeten elkaar bij de solar plexus: dit is een plek die energetisch wordt gezien als het centrum voor persoonlijke kracht en het controleren van onze gevoelens.
De psoas geeft automatisch de lichamelijke respons op onveiligheid: fight, flight or freeze (vechten, vluchten of bevriezen). Deze spier staat klaar om in beweging te komen. Wegrennen of te vechten in geval van gevaar en wanneer deze acties niet mogelijk zijn helpt de psoas je om als een bal ineen te krimpen. De uiteinden van de psoas kunnen totaal samentrekken waardoor er een opgekrulde, foetale houding ontstaat. Hierdoor worden alle kwetsbare delen (gezicht, hart, longen, buikorganen, genitaliën) afgeschermd voor de buitenwereld. De rug geeft de nodige weerstand tegen een aanval of harde klap.
Het is dus niet zo gek dat deze spier verbonden is met het oudste deel van onze hersenen, ons reptielenbrein. In het reptielenbrein worden onze overlevingsinstincten bestuurt.
Bij veel mensen is de psoas chronisch aangespannen en dat heeft te maken met onze snelle, moderne levensstijl. Door stress wordt de psoas geactiveerd omdat het “denkt” alert te moeten zijn. Net als bij andere spieren die chronisch aangespannen worden geldt ook voor de psoas dat er een verkorting van deze spier ontstaat. De verkorte psoas zal uiteindelijk leiden tot een scala van pijnlijke aandoeningen: lage rugpijn, ischias, afwijkingen in de wervelkolom, heupdegeneratie, kniepijn, menstruatiepijn, onvruchtbaarheid, nierproblemen en spijsverterings problemen. Een chronisch aangespannen psoas leidt bovendien naar kortademigheid en een (hoge) borstademhaling omdat het de buikademhaling bemoeilijkt.
De psoas is dus nauw betrokken bij fysieke en emotionele reacties. Chronische aanspanning geeft het lichaam voortdurend het signaal dat er gevaar dreigt. Het lichaam heeft nadat het is blootgesteld aan dreiging of gevaar de behoefte om terug te komen in de herstelmodus. Maar wanneer de psoas chronisch is aangespannen en daardoor verkort is geraakt kan deze spier niet meer volledig ontspannen. Dat leidt tot een permanent gevoel van onrust en alertheid. Een vicieuze cirkel ontstaat: De stress gaat zichzelf in stand houden. Emoties kunnen dus niet meer ontladen worden en zullen “ondergronds” gaan. Dat wil zeggen dat wanneer angst, stress en pijn niet ontladen worden deze emoties zich vast gaan zetten in het lichaam en voornamelijk in het bekkengebied. Doordat de spieren in het bekkengebied zo sterk zijn (behalve de psoas zijn ook de iliacus, sartorius en rectus femoris betrokken) is dit de plek waar traumatische herinneringen en/of herinneringen die niet goed doorvoelt en verwerkt zijn onbewust op te slaan.
Wat kun je doen om de psoas spieren losser te maken? Door bewuste lichamelijke oefeningen en door diepe massage kan de psoas geactiveerd worden om minder aan te spannen en te verlengen. Het is daarbij belangrijk om te benadrukken dat veel oefeningen zoals die gebruikelijk zijn in de sportschool (zoals bijvoorbeeld “sit-ups”) eerder de psoas verzwakken dan harmoniseren. In plaats van lang en soepel wordt de psoas korter en dus meer gespannen. Met alle gevolgen van dien die hierboven zijn benoemd.
De oude Chinese meesters hadden een bredere kijk op lichamelijke oefeningen: zij ontwikkelden gevechtskunsten die gericht waren op het ontwikkelen en beschermen van een goede geestelijke én lichamelijke gezondheid. De psoas is typisch zo’n spier die ons laat zien hoezeer onze geestelijke en lichamelijke gesteldheid met elkaar zijn verbonden. Tai Chi oefeningen zijn bijvoorbeeld zeer aan te raden.
Naast oefeningen (zoals hierboven een strech oefening van de psoas) is diep lichaamswerk aan te raden. Realiseer je dat hierbij ook eventuele diep opgeslagen emoties kunnen worden gewekt. Wanneer je vermoed dat er veel trauma is opgeslagen in je bekkengebied is het verstandig om dit samen met een therapeut te doen. Rebalancing kan je hierbij goed helpen. Door met aandacht te werken in dit gebied kunnen spanningen alsnog worden gezien, doorvoeld en losgelaten zodat er geleidelijk bewustwording, herstel, bevrijding en balans kan plaatsvinden.
- Chris Dijkstra | simmerblau | mei 2015 -
beelden: tekening in elkaar gedoken kind door Leonardo da Vinci, overige tekeningen door Chris Dijkstra
Op 1-6-2015 schreef bhaven
prachtig Chris
Op 23-9-2015 schreef Marja van den berg
Heel mooi geschreven heb hier veel mee te maken in mijn praktijk
Op 24-9-2015 schreef Peter van den Boom
Mooi artikel van een belangrijk deel van ons lichaam. Zoek eens op TRE trainingen als workshop en op Youtube. Prachtige oefeningen, simpel en erg doeltreffend !!!
Op 25-9-2015 schreef josien
Deze psoas beschrijving is op mijn lijf geschreven en moedigt mij aan niet op te geven en diepgaand verder op exploratie middels bewegen te gaan ter ontspanning van deze prachtige psoas spier. ik ga weer voor een sterke, veerkrachtige, soepele psoas.
Op 12-6-2017 schreef Ben de Bie
Ik ben 77 jaar maar deze ontdekking is heel mooi om te lezen over de Psoas spier. Door alle emoties en trauma die ik al een groot deel van leven bij me heb is dat voor mij een open baring om dit allemaal te lezen. Ik ben ook druk bezig om zoveel mogelijk praktijk er uit te halen.
Op 3-9-2017 schreef Vonny Nuijten
Dank je, voor deze heldere uiteenzetting. Hartelijke groet, Vonny Nuijten